پوست چیست ؟

پوست محافظ بین بدن و محیط اطراف آن است. پوست در حفظ سلامتی بدن نقش مهمی ‌دارد، از جمله این نقش‌ها می‌توان به :

۱-تنظیم دمای بدن از طریق عرق کردن
۲- گرگرفتگی هنگام گرم شدن
۳- برجسته شدن محل رویش مو در هنگام سرما اشاره کرد.

علاوه بر این موارد، پوست می‌تواند ویتامین D را که برای سلامتی استخوان‌ها بسیار ضروری است از نور خورشید تولید کند.

پوست انسان

پوست انسان، بافت پوششی در سطح بدن است که از آن در برابر محیط بیرون محافظت کرده و همچنین محرک‌های حسی را از محیط خارجی دریافت می‌کند. پوست از سه لایه بافت تشکیل شده است:

1. 1. اپیدرم (Epidermis) : این بخش بیرونی‌ترین لایه پوست است که ساختار محافظ اولیه‌ را می‌سازد
   2. درم (Dermis) : یک لایه فیبری است که اپیدرم را پشتیبانی و تقویت می‌کند.
   3. بافت زیر پوستی یا زیر جلدی (Subcutaneous Tissue) : عمیق‌ترین لایه پوستی در بدن است که از یک لایه زیر پوستی از چربی در زیر درم تشکیل شده است و مواد مغذی را برای دو لایه دیگر پوست تأمین می‌کند

ساختار پوست

همان طور که در بالا اشاره شد، در پستانداران، در پوست دو لایه اصلی وجود دارد:

1. 1. اپیدرم، که مستقیماً با محیط پیرامون بدن در ارتباط قرار دارد
   2. درم لایه‌ای است در زیر اپیدرم واقع شده است

اپیدرم

اپیدرم لایه‌ای از پوست است که از ورود پاتوژن‌ها به داخل بدن جلوگیری کرده و مانع خارج شدن آب از بدن می‌شود. این لایه، از سلول‌های مسطحی به نام سلول‌های پوششی سنگفرشی تشکیل شده است.

سلول‌های لایه اپیدرم شامل انواع مختلفی است که عبارتند از:

1. 1. کراتینوسیت‌ها (Keratinocyte) : این سلول‌ها می‌توانند بدن را از ورود پاتوژن‌ها محافظت ‌کنند.
   2. سلول‌های لانگر‌هانس (Langerhans Cells) : این دسته از سلول‌ها در صورت بروز عفونت در پاسخ ایمنی بدن کمک می‌کنند
   3. ملانوسیت‌ها (Melanocyte) : سلول‌های ملانین داری هستند که رنگدانه‌هایی را ایجاد می‌کنند که به پوست بدن رنگ می‌بخشد.
   4. سلول‌های مرکل (Merkel Cells) : این سلول‌ها گیرنده‌های حسی بیضی شکلی هستند که در حس لامسه نقش مهمی دارند.

غشای پایه

هنگامی ‌که پوست نیاز به رشد یا بهبودی دارد، غشای پایه می‌تواند کنترل خود را بر عبور ترکیبات بین دو لایه کاهش داده و به آب و مواد مغذی اجازه دهد تا اپیدرم آسیب دیده را ترمیم کنند، از این رو این بخش در تسریع روند بهبودی اپیدرم نقش موثری دارد.

لایه درم

درم از ساختمان پوست است که در بخش‌های عمیق‌تری نسبت به اپیدرم قرار دارد و به عنوان سپری در اطراف بدن قرار گرفته که بدن را از اثرات شدید و سخت محیطی محافظت می‌کند. این لایه حاوی بسیاری از ساختار‌های پیچیده، اعم از اعصاب، رگ‌های خونی، فولیکول‌های مو، غدد عرق، و غدد چربی پوست است. این غدد چربی که به «غدد سباسه» نیز معروف هستند، ماده مومی‌ و روغنی را ایجاد می‌کند که سراسر پوست بدن را می‌پوشاند تا از آسیب‌های محیطی در امان باشد.

درم از الیافی تشکیل شده است که شامل کلاژن و ترکیباتی از گلیکوزآمینوگلیکان هستند و قادر به نگه داشتن مقدار زیادی آب در این لایه بوده و در نتیجه از تورم و کوفتگی پوست تا حدی جلوگیری می‌کنند. شبکه‌ای از الیاف کشسان مانند کلاژن با قابلیت انعطاف خود پوست را محکم نگه می‌دارند و پس از کشش و آسیب آن را ترمیم می‌کنند.

سلول‌های درم توسط رگ‌های خونی تغذیه می‌شوند، در حالی که هیچ کدام از رگ‌های خونی به ایپدرم نفوذ نمی‌کنند و اپیدرم مواد را فقط از طریق انتشار از لایه زیرین خود دریافت می‌کند.

عملکرد‌های پوست:

1. محافظت از بدن در مقابل محیط خارج
2. جلوگیری از هدر رفتن آب بدن
3. درک و احساس شرایط بیرونی بدن
4. تنظیم دمای بدن